Kimya 02：Atom Yapısı

Bir atomun içinde neler olup bittiğini hiç merak ettiniz mi? Bu içerik etkinliğinde, maddenin ötesine geçip, atom altı parçacıklara - protonlar, nötronlar ve elektronlar - onların keşfine, özelliklerine ve elementleri birbirinden farklı kılan çeşitliliklere bakacağız.

Etkinlikler:

I.      Atom Teorisi Tarihi:

●      Proton, nötron ve elektronların keşfini anlatan videoyu izleyin

●     💡 Originals İpucu: Öğretmenler/öğrenciler, her tarihi figürün daha detaylı bilgilerine giden bir linki açmak için figürlere tıklayabilir.

II.    Protonlar, Nötronlar ve Elektronlar:

●     Proton, nötron ve elektronların yüklerini ve kütlelerini tanıtın

●     Periyodik tabloda gösterilen sayıların ve simgenin arkasındaki anlamları açıklayın

●     Etkinlik: Periyodik tablodan kalsiyumu bulun, özelliklerini ve simgesini yazın ve çizin.

III.  İzotoplar, Kütle Numarası ve Atom Ağırlığı:

●     İzotop kavramını açıklayın.

●     Kütle Numarası ile Atom Ağırlığı arasındaki farkı açıklayın.

●     PhET Etkinliği: Sonraki sayfadaki talimatları takip edin ve sonuçlarınızın ekran görüntüsünü alın.

IV. Elektron Katmanları:

●     Bohr modelini ve Lewis Diyagramını tanıtın.

●     Etkinlik: Periyodik tabloya göre Bohr modelini ve Lewis Diyagramını doldurun.

V.   İyonlar ve İyonik Bileşikler:

●     İyon, katyon ve anyon kavramlarını açıklayın.

●     NaCl'nin nasıl oluştuğuna bakın.

●     💡 Originals İpucu: “pop quiz” özelliğini kullanın ve öğrencilerin soruları cevaplamalarını isteyin.

●     PhET Etkinliği: Sonraki 2 sayfadaki talimatları takip edin ve sonuçlarınızın ekran görüntüsünü alın

Bu içerik aşağıdaki Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Müfredatı kazanımlarını desteklemektedir:

Bütünleşik Beceriler

●     KB2.2. Gözlemleme Becerisi

○     KB2.2.SB1: Gözleme ilişkin amaç-ölçüt belirlemek

○     KB2.2.SB2: Uygun veri toplama aracı ile veri toplamak

○     KB2.2.SB3: Toplanan verileri sınıflandırmak ve kaydetmek

Üst Düzey Düşünme Becerileri

●     KB3.2. Problem Çözme Becerisi

○     KB3.2.SB1: Problemi yapılandırmak

○     KB3.2.SB2: Problemi özetlemek

○     KB3.2.SB3: Problemin çözümüne yönelik gözleme dayalı/mevcut bilgiye/veriye dayalı tahminde bulunmak

○     KB3.2.SB4: Problemin çözümüne yönelik önermeler üzerinden akıl yürütmek

○     KB3.2.SB5: Problemin çözümüne ilişkin yansıtma/değerlendirmede bulunmak

●     KB3.3. Eleştirel Düşünme Becerisi

○     KB3.3.SB1: Olay/konu/problem veya durumu sorgulamak

○     KB3.3.SB2: Sorgulanan olay/konu/problem veya duruma ilişkin bilgi toplamak

○     KB3.3.SB3: Akıl yürütmeyle ulaştığı çıkarımları yansıtmak

Fen Bilimleri Alan Becerileri (FBAB)

●     FBAB1. Bilimsel Gözlem

○     FBAB1.SB1: Nitelikleri tanımlamak

○     FBAB1.SB2: Veri toplamak ve kaydetmek

○     FBAB1.SB3: Verileri açıklamak

●     FBAB2. Sınıflandırma

○     FBAB2.SB1: Nitelikleri tanımlamak ve/veya değişkenleri belirlemek

○     FBAB2.SB2: Niteliklerine göre ayırıştırmak

○     FBAB2.SB3: Gruplandırmak

○     FBAB2.SB4: Etiketlemek

Milli Eğitim Bakanlığı Müfredat Kazanımları:

7. Sınıf için

F.7.4.1.1. Atomun yapısını ve yapısındaki temel parçacıklarını söyler.

F.7.4.1.2. Geçmişten günümüze atom kavramı ile ilgili düşüncelerin nasıl değiştiğini sorgular.

a. Atom teorileri ile ilgili ayrıntıya girilmez.

b. Bilimsel bilginin zamanla değişebileceğine vurgu yapılır.

c. Bilimsel bilgi türlerinden teori hakkında genel bilgi verilir.

F.7.4.1.3. Aynı veya farklı atomların bir araya gelerek molekül oluşturacağını ifade eder.

F.7.4.1.4. Çeşitli molekül modelleri oluşturarak sunar.

8. Sınıf için

F.8.7.2.1. Cisimleri, sahip oldukları elektrik yükleri bakımından sınıflandırır. Özellikle nötr cismin, yüksüz cisim anlamına gelmediği; nötr cisimlerde pozitif ve negatif yük miktarlarının eşit olduğu vurgusu yapılır. Elektroskobun yük ölçümünde kullanıldığı belirtilir, çalışma prensibine girilmez.

9. Sınıf için

9.2.1.1. Dalton, Thomson, Rutherford ve Bohr atom modellerini açıklar.

a. Bohr atom modeli, atomların soğurduğu/yaydığı ışınlar ile ilişkilendirilir. Hesaplamalara girilmeden sadece ışın soğurma/yayma üzerinde durulur.

b. Bohr atom modelinin sınırlılıkları belirtilerek modern atom teorisinin (bulut modelinin) önemi vurgulanır. Orbital kavramına girilmez.

c. Atom modellerinin açıklanmasında bilişim teknolojilerinden (animasyon, simülasyon, video vb.) yararlanılır.

9.2.2.1. Elektron, proton ve nötronun yüklerini, kütlelerini ve atomda bulundukları yerleri karşılaştırır.

a. Elektron, proton, nötron, atom numarası, kütle numarası, izotop, izoton, izobar ve izoelektronik kavramları tanıtılır.

b. Elektron, proton ve nötronun yük ve kütlelerinin nasıl bulunduğu sürecine ve izotop atomlarda ortalama atom kütlesi hesabına girilmez.

9.2.3.1. Elementlerin periyodik sistemdeki yerleşim esaslarını açıklar.

a. Mendeleyev’in periyodik sistem üzerine yaptığı çalışmalar ve Moseley’in katkıları üzerinde durulur.

b. Atomların katman-elektron dağılımlarıyla periyodik sistemdeki yerleri arasındaki ilişki açıklanır. İlk 20 element esas olup diğer elementlerin katman elektron dağılımlarına girilmez

10. Sınıf için

İlişkili ~ 10.1.2.1. Mol kavramını açıklar.

a. Mol kavramının tarihsel süreç içerisindeki değişimi üzerinde durulur.

b. Bağıl atom kütlesi tanımlanır.

c. İzotop kavramı ve bazı elementlerin mol kütlelerinin tam sayı çıkmayışının nedeni örneklerle açıklanır.

ç. Mol hesaplamaları yapılır.

11. Sınıf için

İlişkili ~ 11.1.2.1. Nötr atomların elektron dizilimleriyle periyodik sistemdeki yerleri arasında ilişki kurar.